Πώς κλείνει αυτό το πράγμα;

'I feel I've finally achieved closure in our relationship.'

Βλέπω τον Χ και μου λέει: Ξέρεις, από αυτά που κατάλαβες για μένα είναι αλήθεια αυτά κι αυτά, ενώ εκείνα και τα άλλα δεν ισχύουν. Από την αρχή ήθελα να παίξω μαζί σου. Αρχικά ήθελα να σε κατακτήσω. Μετά έχασες κάθε ενδιαφέρον για μένα. Όσο ήμασταν χωριστά, δεν θυμόμουν καλά-καλά την ύπαρξή σου, αλλά από κοντά ενίοτε απολάμβανα τη λατρεία σου (όταν δε ζητούσες αμοιβαιότητα) και διασκέδαζα όταν σε έφτανα στα όριά σου, όταν έβλεπα ότι σου είχα γίνει εμμονή, ότι δεν μπορούσες να απολαύσεις τίποτα χωρίς εμένα, όταν έκλαιγες, όταν σε δούλευα κι εσύ με εμπιστευόσουν. Είχε πολλή πλάκα. Ένιωθα απολαυστική την εξουσία μου πάνω σου.

Αυτό είναι ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ο psychopath δεν κάνει ενδοσκόπηση, δεν αναλύει τη συμπεριφορά του. Ζει βασικά στη στιγμή, κατεβάζει ιδέες και ικανοποιεί εφήμερες επιθυμίες του. Η μόνη περίπτωση να συνέβαινε κάτι όπως το παραπάνω ήταν αν ο Χ είχε σκοπό να με σκοτώσει και μου έλεγε την αλήθεια λίγο πριν, όταν πια δεν θα αποτελούσα κίνδυνο έκθεσης γι’ αυτόν. Και αν το να μου πει την αλήθεια θα εξυπηρετούσε δικό του και μόνο δικό του συμφέρον, π.χ. να δει για μια τελευταία φορά το δικό μου πόνο εξαιτίας του.

Τι θα μου πρόσφερε εμένα αυτό; Το να ΞΕΡΩ. Ποτέ δεν ήμουν πιο σίγουρη για κάτι όσο για το ότι αυτό το άτομο είναι psychopath. Αλλά είμαι «σίγουρη» π.χ. για διάφορα κέρατα βασισμένη σε ελάχιστα γεγονότα και πολλές υποθέσεις και λογικά συμπεράσματα. Θα προτιμούσα τη βεβαιότητα των γεγονότων, να ξέρω τι και τι έχει κάνει, τι και τι μου είχε κρύψει, αλλά μπορώ να αρκεστώ στη σιγουριά της καλύτερης πιθανής εξήγησης για τα διάφορα «στοιχεία», της εξήγησης που δεν αφήνει τρύπες αμφιβολίας στο μυαλό μου, της καλύτερης δυνατής εξήγησης που καλύπτει όλα όσα ξέρω και όσα έζησα/ένιωσα.[Ένα σχετικό άρθρο-απάντηση στην ανάγκη να μάθεις την αλήθεια, με πολύ καυστικό χιούμορ αλλά και ουσία, από την Chump Lady εδώ]


Βλέπω τον Χ. Είμαι πιο δυνατή από αυτόν. Είναι σκοτάδι και ερημιά. Του αλλάζω τα φώτα.

Αυτό είναι ένα δεύτερο σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι φανταστικό, γιατί, ακόμα και αν μπορούσα να τον σκοτώσω ατιμώρητη, δεν θα το έκανα. Όχι γιατί θα τον λυπόμουν, ούτε καν γιατί θα λυπόμουν τη μάνα του. Αλλά γιατί έχω κάτι που δεν έχει αυτός. Τα φρένα της συνείδησης. Η εκδίκηση είναι γλυκιά, πολύ γλυκιά ως φαντασίωση. Αλλά δεν είμαι psychopath. Για μένα δεν είναι αυτόματο το θέλω κάτι + (πιστεύω ότι) θα τη γλιτώσω αν το κάνω -> το κάνω. Ακόμα και αν τη γλιτώσω από το Νόμο, θα με κυνηγάνε εσωτερικοί νόμοι π.χ. ο φόνος είναι κακό πράγμα, απαγορευμένο πράγμα, τζιζ.

Τι θα μου πρόσφερε εμένα η εκδίκηση; Την αποκατάσταση κάποιου είδους «δικαιοσύνης». Με έβλαψες και πρέπει να πληρώσεις. Έπαιξες μαζί μου και δεν μπορείς να περιφέρεις το αθώο σου υφάκι, να με συκοφαντείς και να «συνεχίζεις τη ζωή σου όπως πριν» (όπως μου είπες ότι θα έκανα εγώ σε μια από τις προβολές σου). Δεν μπορείς να μου λες «η πλάκα τελείωσε», μιλώντας για 5 χρόνια της ζωής μου (συν τα όσα θα μου πάρει για να συνέλθω), και «να μπω στα σκουπίδια γιατί για εκεί είμαι» και να μη σου κάνω τη μούρη κιμά. Ναι θα ήθελα πολύ να ξεσπάσω την οργή που νιώθω για το κακό που μου έκανες. Αλλά αν το κάνω, θα γίνω περίπου σαν κι εσένα (κι ας βλάψω με λόγο). Και αυτό θα ήταν η χειρότερη εξέλιξη. Τότε θα είχες πετύχει τον ολοκληρωτικό έλεγχο, που τόσο ποθείς.


Με κάποιον τρόπο, αρχίζουν να βγαίνουν πράγματα στη φόρα για τον Χ. Άσχετα με την όποια νομική τιμωρία του (για την περίπτωση που όντως έχει εμπλακεί ΚΑΙ σε παράνομες πράξεις), τα άτομα που με ενδιαφέρει η γνώμη τους είτε βεβαιώνονται για το ποιον του Χ (σε περίπτωση που με κουτσοπίστεψαν απλώς) είτε καταλαβαίνουν ότι έχω δίκιο (σε περίπτωση που πιστεύουν ακόμη τη μάσκα του άκακου, καημενούλη, παρεξηγημένου και θεωρούν εμένα υπερβολική). Επίσης οι μελλοντικοί στόχοι-θύματα του Χ προστατεύονται χάρη στη νέα διαδεδομένη κακή φήμη του. Αυτό το σενάριο είναι λιγότερο φανταστικό από τα προηγούμενα. Αλλά απαιτεί υπομονή. Και αποδοχή της πιθανότητας να μη συμβεί ποτέ.

Τις προάλλες βρέθηκα στο σχολείο όπου γνώρισα τον Χ και όπου δούλευε τα προηγούμενα 9 χρόνια. Φέτος δεν τον πήραν. Αυτό μου έδωσε χαρά. Ήταν μια πρώτη γεύση «κάρμα». Το σχολείο αυτό του έδινε πρόσβαση σε ευάλωτους ανθρώπους. Ανθρώπους που ακόμα και η σεξουαλική τους εκμετάλλευση ήταν μη ποινικά κολάσιμη, γιατί είναι ενήλικοι. Ανθρώπους με τόσα προβλήματα που ακόμα και αν μιλούσαν ποτέ εναντίον του Χ πιθανόν να μην γίνονταν πιστευτοί. Χάρηκα που πλέον ο Χ επέστρεψε σε σχολείο ανηλίκων και, αν επιχειρήσει κάτι ανήθικο, θα είναι τουλάχιστον νομικά υπόλογος. Βρέθηκα λοιπόν στο σχολείο και μπαινοβγήκαν διάφοροι που τον αναζήτησαν. «Πού είναι ο Χ;», «Τι; Δεν θα είναι φέτος;». Άκουγα την απογοήτευση στη φωνή τους με αδιαφορία. Μέχρι που άκουσα το «Δυστυχώς», από τη διευθύντρια και φίλη μου. Ένα ειλικρινές «δυστυχώς» που με έκανε να καταλάβω ότι από πέρυσι που είδε τον πόνο μου και θύμωσε μαζί του μέχρι σήμερα, αυτόν τον ένα χρόνο που εγώ προσπαθούσα με «αξιοπρέπεια» να ξεπερνάω χωρίς να τη φορτώνω την αηδία, την απελπισία, την ντροπή, το θυμό και όλα τα άλλα συναισθήματα αυτής της ιστορίας, αυτός ξεδιάντροπα της πιπίλιζε το μυαλό και πέτυχε. Πέτυχε να τον δει πάλι ως τον άκακο πλακατζή, απαραίτητο «πόρο» του σχολείου. Και αυτό με θύμωσε. Αυτή τη δικαίωση τη θέλω ακόμα: δεν είναι άκακος, είναι επικίνδυνος, δεν είναι «lost puppy«, είναι φίδι.

Το λεγόμενο closure, κάπως να υπάρξει μια τακτοποίηση λογαριασμών, ένα κλείσιμο, μια αμοιβαία ανάληψη ευθυνών, ένα ξεκαθάρισμα, μια ειλικρινής εξήγηση προτού πάρει ο καθένας το δρόμο του, το να απαντηθούν τα «τι» και τα «γιατί», όλα αυτά είναι ΑΔΥΝΑΤΑ με έναν psychopath και είναι ένας από τους λόγους που δεν πρόκειται για έναν κλασικό χωρισμό. Και από την άλλη, έχεις να αντιμετωπίσεις τη δυσπιστία των κοινών γνωστών (κλασική ατάκα που άκουσα μέσω τρίτου «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Χ έκανε αυτά τα πράγματα για τα οποία τον κατηγορεί η Ψ») και το ότι ο θύτης παίζει το θύμα και επιπλέον συκοφαντεί όπου και όσο τον παίρνει το θύμα ως τρελό, παρανοϊκό (χαρακτηριστικό είναι ότι ο Χ έδειχνε τα μηνύματά μου για να αποδείξει πόσο τρελή είμαι και κανείς δεν σκέφτηκε ότι αυτό δεν είναι ένδειξη εμπιστοσύνης προς αυτούς αλλά μια ανήθικη συμπεριφορά, αποκάλυψη προσωπικών μου δεδομένων και προδοσία της δικής μου εμπιστοσύνης).

Μου έχει μείνει ο τίτλος ενός σχετικού άρθρου, που παραπέμπει στην αγωνιώδη αναζήτηση κάποιου «κλεισίματος»: Anybody seen my closure?. Επίσης ένα άρθρο για την εκδίκηση, που στην περίπτωση ενός ανθρώπου χωρίς φραγμούς είναι επικίνδυνη, εδώ. Ένα ακόμα σχετικό άρθρο υποστήριξης από το psychopathfree εδώ. Χθες διάβασα επίσης ένα ενδιαφέρον άρθρο: Romeo’s Bleeding – When Mr. Right Turns Out To Be Mr. Wrong

Δεν περιμένω πια από αυτόν τίποτα (καλό). Αυτή η «σχέση» ήταν μοναχική σχεδόν εξαρχής. Και κατάλαβα σχετικά γρήγορα, μετά από πολλά τηλεφωνήματα, μηνύματα και mail όπου ζητούσα, παρακαλούσα, απαιτούσα την αλήθεια, ότι από αυτόν δε θα πάρω ούτε αυτό. Και στο τέλος μόνη μου ήμουν, μόνη μου ρωτούσα και μόνη μου απαντούσα. Προσπαθώ να μη μου γίνεται εμμονή το να καταλάβουν οι άλλοι τι είναι αυτό το άτομο, για το τι είναι ικανό. Αυτό με δυσκολεύει ακόμα.

[update, επηρεασμένη από το άρθρο που αναφέρεται παρακάτω:

Όταν το άτομο που σε βλάπτει είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από psychopath, η «σκοτεινή» εσωτερική σου επιθυμία για αποκατάσταση της ανισορροπίας (εγώ βλάφτηκα – αυτός με έβλαψε) ικανοποιείται με τη γνώση ότι θα τον φάνε οι τύψεις ή τουλάχιστον θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει τη δική του εσωτερική φωνή. Στην περίπτωση ενός psychopath, αν αναγνωρίσεις την απουσία συνείδησης όχι μόνο επιφανειακά (δε φαίνεται να υποφέρει) αλλά και κατά βάθος, η κατάσταση ευνοεί μια εμμονή (εγώ νιώθω σκουπίδι εξαιτίας του και αυτός δεν υφίσταται καμία συνέπεια). Αυτή η εμμονή νιώθω ότι δε μου κάνει καλό. Ο θυμός, το μίσος απαιτούν επεξεργασία, μια που δεν μπορώ/θέλω να τα κάνω πράξη.

Λίγες μέρες μετά το «μπαμ», η κολλητή μου μου είπε «Όλοι είμαστε σκοτεινοί και μαύροι» και εν ολίγοις να συγχωρέσω τον Χ γιατί η μοναξιά είναι σκληρή. Πρέπει να ήταν η χειρότερη συμβουλή που μου έχει δώσει ποτέ. Συμφωνώ ότι όλοι είμαστε σκοτεινοί και μαύροι. Κι εγώ έχω φερθεί άσχημα σε άλλους, έχω αδικήσει, έχω πει ψέματα, έχω φερθεί εγωιστικά και ψυχρά. Αλλά υπάρχουν διαβαθμίσεις κακίας (αυτό που έκανε ο Χ δεν μπορώ να φανταστώ ότι εμπίπτει στο δικό μου πιθανό σκοτεινό ρεπερτόριο και ξεπερνάει ό,τι έχω υποστεί από τη «σκοτεινή δυνατότητα» άλλων). Επίσης στον Χ ΔΕΝ φέρθηκα άσχημα. Αγάπησα αληθινά το ψεύτικο προσωπείο του. Για την ακρίβεια, ποτέ δεν έδειξα περισσότερη «αποδοχή» σε άνθρωπο, κι ας ήταν μια πλαστή αποδοχή (=ανοχή κακών συμπεριφορών και συμπεριφορών που απέτρεπαν μια γνήσια στενή σχέση) την οποία ο ίδιος πέτυχε με πλάγιους τρόπους.

Η Nancy A. Stanlick στο άρθρο της Reconciling with Harm: An Alternative to Forgiveness and Revenge σχολιάζει -και απορρίπτει- τις τρεις συμβατικές αντιδράσεις-επιλογές των ανθρώπων που υφίστανται κάποιο κακό από συνάνθρωπο: την εκδίκηση, τη συγχώρεση και τη συμφιλίωση με το θύτη, που σε κάποιες περιπτώσεις δεν είναι εφικτές ή επιθυμητές. Δίνει έμφαση όχι στο τι αξίζει ο θύτης (τιμωρία ή συμπόνια κτλ.) αλλά τι αξίζει το θύμα (να ανακτήσει την πίστη του στους ανθρώπους, την ικανότητα να νιώθει χαρά, την αυτοεκτίμησή του κτλ.). Ακολουθούν μερικές επιλεγμένες ιδέες σε μετάφραση ή παράφραση:

Φαίνεται πολύ πιο πιθανό να αποκτήσει η Bone [θύμα βίας από συνάνθρωπο] εμπιστοσύνη στη στοιχειώδη καλοσύνη των άλλων παρατηρώντας τις συμπεριφορές εκείνων που της δίνουν λόγους να έχει πίστη στην ανθρώπινη καλοσύνη με το να μην βλάπτουν άλλους, να συνεργάζονται και να συμμετέχουν ως μέλη μιας ηθικής κοινότητας και δείχνοντας φροντίδα και ενδιαφέρον προς την ίδια, αντί για περιφρόνηση και βία.

Αυτό που έχει ανάγκη είναι να την πάρουν αγκαλιά, να νιώσει αγάπη, να νιώσει ασφαλής, όχι μόνη και τρομαγμένη. Μέσω της αγάπης και της φροντίδας κάποιου άλλου θα σταματήσει σιγά-σιγά να βλέπει τον εαυτό της ως κατεστραμμένο, ανάξιο για αγάπη, κάποιον για τον οποίο ούτε η ίδια δεν μπορεί να νοιαστεί.

Συνειδητοποιεί ότι δεν θα υπερνικήσει απαραίτητα τη βλάβη που υπέστη και ίσως να μην την «αφήσει απλώς πίσω της», σαν να μην έγινε ποτέ. Αλλά θέλει να προχωρήσει με κάποιο τρόπο, ώστε να ζήσει την καλύτερη ζωή που μπορεί. Το συνειδητοποιεί κατά τον ίδιο τρόπο που κάποιος ο οποίος υφίσταται μια σοβαρή αναπηρία, όπως η απώλεια ενός ποδιού, συνειδητοποιεί ότι είναι αδύνατον να ξαναφυτρώσει το χαμένο πόδι και δεν μπορεί να αποφασίσει να συμπεριφέρεται και να σκέφτεται σαν να έχει δύο πόδια και να προσπαθεί, βάσει αυτής της απόφασης, να περπατά όπως ακριβώς περπατούσε προτού υποστεί την απώλεια. Αντί γι΄αυτό, αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει την ύπαρξη του [νέου] περιορισμού, βρίσκει λύσεις για να τον υπερβεί και άλλους τρόπους για να πάει εκεί που θέλει. […] Ακόμα και όταν δεχτεί το χέρι ενός άλλου ανθρώπου για στήριξη, είναι πιθανό να πέσει κάποια στιγμή, και ίσως πολλές φορές, στη διάρκεια του ταξιδιού της. Αυτό, ωστόσο, δεν οφείλεται στο χέρι που της προσφέρθηκε για βοήθεια. Μάλιστα, όταν πέσει, πιθανόν να δεχτεί με χαρά ξανά αυτό το χέρι. Αν προσπαθήσει και καταφέρει να συμφιλιωθεί με το κακό που υπέστη, θα καταλάβει με τον καιρό ότι υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ο πόνος είναι μεγάλος και δεν μπορεί πάντα κάποιος άλλος να την κρατά σταθερά. Αλλά μπορεί να μάθει να εμπιστεύεται ξανά διατηρώντας σχέσεις με εκείνους που της δείχνουν καλοσύνη και κατανόηση -όχι με αυτόν που την έβλαψε. Μπορεί να μάθει να βλέπει τον εαυτό της ως έναν άνθρωπο με αξία μέσω του αγώνα της να συμφιλιωθεί με το κακό που υπέστη και στην πορεία να αναγνωρίσει την καλοσύνη στους ανθρώπους που νοιάζονται -αντί να ελπίζει να νιώσει καλύτερα για τον εαυτό της μέσω της συγχώρεσης του θύτη ή αποδεικνύοντας μέσω της τιμωρίας ότι η ίδια και ο θύτης είναι ηθικά ισότιμοι. Μπορεί να αρχίσει να ζει μια καλύτερη ζωή μέσω των πράξεων και των σχέσεων με καλούς ανθρώπους στο πλαίσιο της ανθρώπινης κοινότητας και να αρχίσει να βλέπει τον εαυτό της όπως τη βλέπουν εκείνοι και να δει τον εαυτό της σαν αυτούς: ένα άτομο που μπορεί να νοιαστεί για τους ανθρώπους που έχουν πάθει κακό, συμπεριλαμβανομένου του εαυτού της. Παρά τη βλάβη που υπέστη, αγωνίζεται να είναι όσο καλύτερος άνθρωπος μπορεί.

]

1 thoughts on “Πώς κλείνει αυτό το πράγμα;

  1. Παράθεμα: Η αλήθεια, το κουκούλωμα και η συγχώρεση | narCatharsis

Ποια είναι η άποψή σου; Η δική σου εμπειρία;